Czy zastanawiasz się czasem dlaczego angielskie nazwy dni tygodnia zwą się tak a nie inaczej? Dlaczego Wednesday to Wednesday i dlaczego niedziela to pierwszy dzień tygodnia? Wyjaśnijmy więc.
W języku polskim sprawa jest prosta (w miarę). Poniedziałek, bo po niedzieli, środa, bo w środku tygodnia, piątek, bo to piąty dzień tygodnia. A jak jest z językiem angielskim?
Antyczni Grecy ochrzcili dni tygodnia imionami znanych im ciał niebieskich – słońca, księżyca oraz pięciu planet (poza Ziemią), które z kolei nosiły boskie przydomki: Ares, Hermes, Zeus, Afrodyta i Kronos. Dni tygodnia nazywali Theon hemerai – dniami bogów.
Antyczni Rzymianie mało oryginalnie, acz nad wyraz chytrze podkradli pomysł, zastępując grecki panteon swym własnym. Toteż w rzymskim tygodniu mieli swój dzień Mars, Merkury, Jowisz, Wenus i Saturn. Ludy germańskie, w tym plemiona anglo-saksońskie, dokonały kolejnej podmianki, oszczędzając jedynie Saturna, obok którego w kalendarzu zadomowili się Tiu (Twia), Woden (Odin), Thor i Freya (Fria).
W okolicach pierwszego wieku naszej ery, Rzymianie rozpoczynali tydzień od soboty, jednakże z czasem kult słońca wezbrał na sile, w efekcie czego drugi dzień tygodnia – niedziela (Sunday) – dopchał się do koryta, oficjalnie zajmując pierwsze miejsce w kalendarzu wielu krajów świata w tym Wiekiej Brytani. Poniżej znajdziecie krótki opis historii angielskich nazw dni tygodnia aktualnie występujących w kalendarzach.
SUNDAY – SUN’S DAY
Nazwa wywodzi się z łacińskiego dies solis, co oznacza dzień słońca. Dzień ów był świętem celebrowanym przez pogańskich obywateli Republiki Rzymskiej. Nazwa ukształtowała się w połowie XIII w n.e. ze słowa sunedai, które z kolei pochodzi ze staroangielskiego sunnandæg oznaczającego właśnie „dzień słońca”.
- Middle English sone(n)day lub sun(nen)day
- Old English sunnandæg “day of the sun”
MONDAY – MOON’S DAY
Tym razem zamiast łaciny mamy anglo-saksońskie pochodzenie: monandaeg, czyli dzień księżyca. Niegdyś w drugi dzień tygodnia składano hołd bogini księżyca. Słowo w obecnym brzmieniu ukształtowało się w XII wieku. Podobnie brzmiące określenia występowały w językach fryzyjskim i niemieckim. Germański źródłosłów nawiązuje do łacińskiego lunaes dies czyli „dnia księżyca” (moon day).
- Middle English monday lub mone(n)day
- Old English mon(an)dæg “day of the moon”
TUESDAY – TIU’S DAY
- Middle English tiwesday lub tewesday
- Old English tiwesdæg “Tiw’s (Tiu’s) day”
WEDNESDAY – WODEN’S DAY
- Middle English wodnesday, wednesday, lub wednesdai
- Old English wodnesdæg “Woden’s day”
THURSDAY – THOR’S DAY
- Middle English thur(e)sday
- Old English thunresdæg “thunder’s day”
- Old Norse thorsdagr “Thor’s day”
FRIDAY – FREYA’S DAY
- Middle English fridai
- Old English frigedæg “Freya’s day”
SATURDAY – SATURN’S DAY
- Middle English saterday
- Old English sæter(nes)dæg “Saturn’s day”